Η ξηροφθαλμία προκαλείται από δυσλειτουργία της δακρυϊκής στιβάδας που επικαλύπτει το μάτι. Το σύνδρομο ξηροφθαλμίας έχει πολλές αιτίες.

Μία από τις πιο συχνές αιτία είναι η διαδικασία γήρανσης. Αυτό είναι περισσότερο εμφανές στις γυναίκες, οι οποίες τείνουν να έχουν ξηρότερο δέρμα απ’ ό,τι οι άνδρες.

Η έλλειψη ελαίων προσβάλλει και τη δακρυϊκή στιβάδα. Χωρίς το απαραίτητο «λιπαντικό», η ελαιώδης στιβάδα δεν μπορεί να καλύψει όλη την δακρυϊκή στιβάδα, αφήνοντας περιοχές του κερατοειδή στεγνές.

Η ζέστη, η ξηρασία και ο αέρας, το μεγάλο υψόμετρο και ο καπνός του τσιγάρου προκαλούν επίσης ξηροφθαλμία. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται τα μάτια τους στεγνά όταν διαβάζουν ή δουλεύουν μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή.

Συχνά διαλείμματα για βλεφαρισμό προσφέρουν ενυδάτωση στα μάτια και απαλλάσσουν από τα συμπτώματα.

Οι χρήστες φακών επαφής μπορεί επίσης να αντιμετωπίζουν ξηρότητα επειδή οι φακοί επαφής απορροφούν την δακρυϊκή στιβάδα.

Η αντιμετώπιση τη ξηροφθαλμίας γίνεται με τεχνητά δάκρυα, αποφυγή έκθεσης σε αέρα και η καταπολέμηση συστηματικού αιτίου, αν υπάρχει.